Na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 29 stycznia 2016 r., w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 138), po zastosowaniu zasady sumowania zgodnie z pkt. 2 załącznika do przedmiotowego rozporządzenia Baza Paliw nr 5 w  Emilianowie spełnia kryteria zaliczające ją do zakładu dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Krajowe rozwiązania w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym, ustanowione w ustawie Prawo ochrony środowiska, potwierdzają wdrożenie do prawodawstwa polskiego wymagań zawartych m.in. w Dyrektywie Seveso III, będącej podstawą regulacji prawnych w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym. Tym samym, na prowadzącym zakład spoczywają obowiązki wynikające z ustawy Prawo ochrony środowiska, (tekst jednolity Dz.  U.  z 2021 r. poz. 1973) w szczególności:

• obowiązek ochrony środowiska przed awariami (art. 244 POŚ);
• zapewnienie, aby zakład był zaprojektowany, wykonany, prowadzony i likwidowany w sposób zapobiegający awariom przemysłowym i ograniczający ich skutki dla ludzi i środowiska (art. 249 POŚ);
• obowiązek zgłoszenia zakładu właściwemu organowi Państwowej Straży Pożarnej oraz przekazania do wiadomości wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska (art. 250 POŚ);
• obowiązek sporządzenia programu zapobiegania awariom, wdrażanego za pomocą systemu zarządzania bezpieczeństwem, gwarantującego odpowiedni do zagrożeń poziom ochrony ludzi i środowiska, stanowiącego element ogólnego systemu zarzadzania zakładem (art. 251 POŚ),
• obowiązek opracowania i wdrożenia systemu zarządzania bezpieczeństwem, gwarantującego odpowiedni do zagrożeń poziom ochrony ludzi i środowiska, stanowiącego element ogólnego systemu zarządzania zakładem (art. 252 POŚ),
• obowiązek opracowania raportu o bezpieczeństwie potwierdzającego, że zakład: jest przygotowany do stosowania programu zapobiegania awariom i do zwalczania awarii przemysłowych; spełnia warunki do wdrożenia systemu bezpieczeństwa; zostały przeanalizowane możliwości wystąpienia awarii przemysłowej i podjęto środki konieczne do zapobieżenia im; zostały zachowane zasady bezpieczeństwa oraz prawidłowego projektowania, wykonania i utrzymywania instalacji, w tym magazynów, urządzeń z wyłączeniem środków transportu i infrastruktury, związanej z działaniem mogącym powodować ryzyko wystąpienia awarii; został opracowany wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy, dostarczono komendantowi wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej informacje do opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego, a także zawarto w nim niezbędne informacje do celów planowania i zagospodarowania przestrzennego (art. 253 POŚ),
• obowiązek opracowania wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego w celu zapobiegania, zwalczania i ograniczania skutków awarii przemysłowej, zawierający w szczególności: zakładane działania służące ograniczeniu skutków awarii przemysłowej dla ludzi i środowiska; propozycje metod i środków służących ochronie ludzi i środowiska przed skutkami awarii przemysłowej; informację o występujących zagrożeniach, podjętych środkach zapobiegawczych i działaniach, które będą podjęte w przypadku wystąpienia awarii przemysłowej; przedstawianą społeczeństwu i właściwym organom Państwowej Straży Pożarnej, wojewodzie, wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska, staroście, wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta; wskazanie sposobów usunięcia skutków awarii przemysłowej i przywrócenia środowiska do stanu poprzedniego, a w przypadku gdy nie jest to możliwe – sposobów usunięcia zagrożenia dla zdrowia, ludzi i stanu środowiska; wskazanie sposobów zapobiegania transgranicznym skutkom awarii przemysłowej (art. 260 POŚ),
• obowiązek dostarczenia komendantowi wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska wykazu zawierającego dane o rodzaju, kategorii i ilości substancji niebezpiecznych znajdujących się na terenie zakładu, a także do corocznego aktualizowania wykazu, według stanu na dzień 31 grudnia, w terminie do końca stycznia roku następnego (art. 263 POŚ),

Zgodnie z intencją ustawodawcy wyżej wymienione obowiązki spoczywające na prowadzącym zakład zostały zrealizowane, zaś dokumentacja wynikająca z ustawy Prawo ochrony środowiska – przekazana Komendantowi Wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska. Potwierdzeniem dopełnienia powyższych obowiązków jest Decyzja administracyjna Mazowieckiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie, wydana na podstawie pozytywnej opinii Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska Delegatura w Mińsku Mazowieckim zatwierdzająca zmieniony  Raport o Bezpieczeństwie Bazy Paliw nr 5 w Emilianowie.

Wykaz substancji niebezpiecznych znajdujących się w Bazie Paliw nr 5 w Emilianowie wg stanu na dzień 31 grudnia roku sprawozdawczego przekazywany jest właściwym organom (Komendantowi Wojewódzkiemu PSP oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska) corocznie do końca stycznia roku następnego.

Przedmiotem działalności Bazy Paliw jest:

• Magazynowanie, składowanie i przechowywanie paliw płynnych (olej napędowy, benzyny) w zbiornikach magazynowych.
• Przeładunek paliw płynnych z rurociągu dalekosiężnego (Płock – Mościska – Emilianów) oraz z transportu kolejowego do zbiorników magazynowych za pomocą własnych urządzeń przeładunkowych.
• Spedycja paliw transportem autocysternowym i kolejowym.
• Prowadzenie laboratorium badań i analiz jakościowych paliw płynnych i produktów petrochemicznych.
• Usługi w zakresie uszlachetniania paliw (dodawanie dodatków i komponentów).

W Bazie Paliw nr 5 w Emilianowie prowadzona jest działalność polegająca na przyjmowaniu, przetłaczaniu między obiektami, magazynowaniu i wydawaniu, uszlachetnianiu paliw płynnych oraz prowadzeniu laboratorium.

Produkty naftowe w Bazie Paliw nr 5 są magazynowane w zbiornikach naziemnych o osi głównej pionowej z dachami stałymi oraz zbiornikach naziemnych o osi głównej poziomej, dwupłaszczowych zlokalizowanych w pięciu grupach zbiornikowych:

• I grupa – siedem zbiorników w obwałowaniu przeznaczonych do magazynowania benzyn o pojemnościach odpowiednio: jeden zbiornik o pojemności 1 000 m³, dwa zbiorniki o pojemności 2 000 m³, cztery zbiorniki o pojemności 5 000 m³, a także jeden zbiornik uniwersalny o pojemności 10 000 m³ ze ścianą osłonową (zbiornik nr 2), w którym aktualnie magazynuje się olej napędowy,
• II grupa – siedem zbiorników w obwałowaniach, przeznaczonych do magazynowania oleju napędowego i oleju napędowego grzewczego o pojemnościach: pięć zbiorników o pojemności 5 000 m³, jeden zbiornik o pojemności 3 000 m³ i jeden zbiornik o pojemności 2 000 m³,
• III grupa – dwa zbiorniki uniwersalne ze ścianą osłonową o pojemności 10 000 m³ każdy,
• IV grupa – cztery zbiorniki o pojemności 10 000 m³ każdy ze ścianą osłonową przeznaczone do magazynowania oleju napędowego,
• V grupa – dwa zbiorniki o pojemności 10 000 m³ każdy, ze ścianą osłonową przeznaczone do magazynowania oleju napędowego,
• Zbiorniki naziemne o osi poziomej – pięć zbiorników, dwupłaszczowych, o pojemności 300 m³ każdy, przeznaczone do magazynowania biokomponentów,
• Zbiorniki podziemne na dodatki uszlachetniające do paliw o numerach komór i pojemnościach:
  • zbiornik z komorami od nr 27 do nr 30 – pojemność każdej komory po 2 m³,
  • zbiornik z komorami od nr 31 do nr 34 – pojemność każdej komory po 2 m³,
  • zbiornik z komorami od nr 35 do nr 38 – pojemność każdej komory po 3 m³,
  • zbiornik z komorami od nr 50 do nr 57 – pojemność każdej komory po 10 m³.

Ilość magazynowanych substancji niebezpiecznych przewyższa wartości progowe decydujące o zaliczeniu zakładu do zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.

Olej napędowy – paliwo do napędu silników szybkoobrotowych o zapłonie samoczynnym, stosowanych w transporcie naziemnym. Jest to łatwopalna ciecz i pary (Flam. Liq. 3, H226), dla człowieka stwarza zagrożenia takie jak: toksyczność ostra – wdychanie Acute Tox. 4 (H332 Działa szkodliwie w następstwie wdychania); działanie żrące/drażniące na skórę: Skin Irrit. 2 (H315 Działa drażniąco na skórę); zagrożenie spowodowane aspiracją: Asp. Tox. 1 (H304 Połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią); Rakotwórczość: Carc. 2 (H351 Podejrzewa się, że powoduje raka); działanie toksyczne na narządy docelowe – powtarzane narażenie STOT wielokr. Naraż. STOT RE 2 (H373 Może spowodować uszkodzenie narządów (krew, grasica, wątroba) w następstwie długotrwałego lub powtarzanego narażenia). Dla środowiska: stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego: Aquatic Chronic 2 (H411 Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki). Zwroty wskazujące środki ostrożności: P210 Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu, palenie wzbronione; P280 stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ ochronę oczu/ ochronę twarzy; P301+P310 w przypadku połknięcia natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć/ lekarzem; P331 nie wywoływać wymiotów; P332+P313 w przypadku wystąpienia podrażnienia skóry zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza; P501 zawartość/pojemnik usuwać do firm posiadających odpowiednie uprawnienia. NDS: 5 mg/m³ (oleje mineralne wysokorafinowane – frakcja wdychalna). DNEL_pracownik (wdychanie, toksyczność ostra): 4300 mg/m³ 15 min., DNEL_pracownik (skóra, toksyczność przewlekła): 2,9 mg/kg/8h, DNEL_pracownik (wdychanie, toksyczność przewlekła): 68 mg/m³/8h (aerozol), DNEL_konsument (wdychanie, toksyczność ostra): 2600 mg/m³ 15 min, DNEL_konsument (skóra, toksyczność przewlekła): 1,3 mg/kg/24h; DNEL_konsument (wdychanie, toksyczność przewlekła): 20 mg/m³/24h (aerozol); PNEC_{woda słodka, morska, osad, gleba, oczyszczalnia ścieków} Nie dotyczy – mieszanina substancji UVCB. Jest to bezbarwna lub jasnożółta ciecz o charakterystycznym zapachu. Początkowa temperatura wrzenia i zakres temperatur wrzenia 175-180°C – początkowa temperatura wrzenia, 95% obj. Destyluje do 360°C. Temperatura zapłonu >55°C. Gęstość par ok 6 (powietrze=1), gęstość względna (w 15°C): 0,82 – 0,845 g/cm³. Temperatura samozapłonu >260°C. Właściwości wybuchowe: nie jest wybuchowy, właściwości utleniające: nie jest utleniający. Toksyczność ostra: LD50: >2000 mg/kg (doustnie, szczur); LC50: 4100 mg/m³ (inhalacyjnie, szczur, 4h); LD50: >5000 (skóra, królik).

Olej opałowy, olej gazowy – niespecyfikowany (olej napędowy grzewczy) – substancja przeznaczona wyłącznie do celów opałowych. Zagrożenia: H351 podejrzewa się, że powoduje raka (skóra); H226 łatwopalna ciecz i pary; H332 Działa szkodliwie w następstwie wdychania; H315 Działa drażniąco na skórę; H304 Połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią; H373 Może powodować uszkodzenie narządów (krew, grasica, wątroba) poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie; H411 Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki; P261 Unikać wdychania mgły/par rozpylonej cieczy; P280 Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ ochronę oczu/ ochronę twarzy; P301+P310 w przypadku połknięcia natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub lekarzem; P331 Nie wywoływać wymiotów; P501 Zawartość/pojemnik usuwać do miejsca składowania odpadów. Wartości DNEL dla pracowników: ostre narażenie: drogi oddechowe 2600 mg/m³/15 minut; długotrwałe narażenie: skóra 2,9 mg/kg/8h; drogi oddechowe: 68 mg aerozolu/m³/8h; dla społeczeństwa: ostre narażenie: drogi oddechowe 4300 mg/m³/15 minut; długotrwałe narażenie: skóra 1,3 mg/kg/24h; drogi oddechowe: 20 mg aerozolu/m³/24h. Jest to czerwona ciecz o nieokreślonym zapachu. Początkowa temperatura wrzenia 160°C, zakres temperatur wrzenia 160-370°C, temperatura zapłonu >56°C, granice wybuchowości: 1,3 do 6,6%, gęstość względna w 15°C 860 kg/m³; nie rozpuszcza się, temperatura samozapłonu 255°C, właściwości wybuchowe: w cząsteczce nie ma grup chemicznych związanych z właściwościami wybuchowymi; właściwości utleniające: na podstawie struktury chemicznej substancji (głównego składnika) nie wchodzi ona w  reakcje egzotermiczne z materiałami łatwopalnymi.

Benzyna (bezołowiowa 95 98,100) – charakteryzuje się bardzo niską temperatura zapłonu. Pary tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem, są cięższe od powietrza, rozprowadzają się i kumulują przy powierzchni ziemi, w naturalnych zagłębieniach oraz dolnych kondygnacjach w pomieszczeniach. Produkt jest lżejszy od wody i praktycznie w niej nierozpuszczalny, pływa na jej powierzchni stwarzając zagrożenie pożarowo-wybuchowe. Benzyny klasyfikowane są jako substancje niebezpieczne dla zdrowia i środowiska. Jest to produkt skrajnie łatwopalny H224, może powodować raka H350, działa żrąco/drażniąco na skórę  H315, a jej połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią H304. Podejrzewa się, że działa szkodliwie na dziecko w łonie matki H361d, ponadto może powodować wady genetyczne H340 oraz wywoływać uczucie senności lub zawroty głowy. Stwarza zagrożenie dla środowiska wodnego (H411 Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki). Zwroty wskazujące na środki ostrożności: P201 Przed użyciem zapoznać się ze specjalnymi środkami ostrożności; P210 Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu, palenie wzbronione; P280 stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ ochronę oczu/ ochronę twarzy; P301+P310 w przypadku połknięcia natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć/ lekarzem; P403+P233 Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty. P501 zawartość/pojemnik usuwać do firm posiadających odpowiednie uprawnienia. Najwyższe dopuszczalne stężenia istotnych składników Gazoliny: NDS _Benzen 1,6 mg/m³, NDS _Toluen 100 mg/m³, NDS _n-Heksan 72 mg/m³. NDS dodatkowego składnika benzyny silnikowej: etanol NDS 1900 mg/m³. DNEL_pracownik (wdychanie, toksyczność ostra): 1300 mg/m³ /15 min, DNEL_pracownik (wdychanie, toksyczność ostra) 1100 mg/m³ /15 min, DNEL_pracownik (wdychanie, toksyczność przedłużona): 840 mg/m³ /8h. DNEL_konsument (wdychanie, toksyczność ostra): 1200 mg/m³/ 15 min, DNEL_konsument (wdychanie, toksyczność ostra): 640 mg/m³/ 15 min, DNEL_konsument (wdychanie, toksyczność przedłużona): 180 mg/m³/ 24h. PNEC _{woda słodka}0,51 mg/l, PNEC _{woda morska} 0,017 mg/, PNEC _{osad słodkiej wody} 0,6mg/kg, PNEC _{osad wody morskiej} 0,36 mg/kg, PNEC_{działanie oczyszczalni ścieków} 12,5 mg/l.

Substancje znajdujące się w Bazie Paliw Nr 5 w Emilianowie stwarzają przede wszystkim zagrożenie pożarowe. Ich pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. W przypadku pożaru należy unikać wdychania produktów spalania, gdyż mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia. Szkodliwe oddziaływanie substancji możliwe jest wyłącznie podczas bezpośredniego kontaktu z nimi.

Zgodnie z przyjętą w PERN S.A. metodologią określania zagrożeń generowanych w Bazie Paliw Nr 5 w Emilianowie, szczegółowo opisaną w przekazanym do KW PSP i WIOŚ raporcie o bezpieczeństwie do reprezentatywnych zdarzeń awaryjnych zaliczone zostały niżej wymienione zdarzenia:

• Rozszczelnienie węża elastycznego cysterny kolejowej z benzyną podczas rozładunku. Pożar strumieniowy/pożar powierzchniowy.
• Rozszczelnienie połączenia kołnierzowego przy króćcu zbiornika – zbiorniki nr 2, 16-17, 18-21, 22-23 z olejem napędowym w ścianie osłonowej. Pożar powierzchniowy.
• Rozszczelnienie połączenia kołnierzowego przy króćcu zbiornika – zbiorniki nr 9-15 z olejem napędowym / olejem napędowym grzewczym w obwałowaniu. Pożar powierzchniowy.
• Rozszczelnienie połączenia kołnierzowego przy króćcu zbiornika – zbiorniki nr 1, 3-8 z benzyną w obwałowaniu. Pożar powierzchniowy. Możliwy wybuch.
• Rozszczelnienie ramienia załadunkowego cysterny drogowej z benzyną podczas napełniania. Pożar strumieniowy / pożar powierzchniowy.
• Przepełnienie cysterny drogowej benzyną podczas napełniania. Pożar powierzchniowy.
• Awaria pompy technologicznej (rozszczelnienie, uszkodzenie) w pompowni dystrybucyjnej/ przeładunkowo dystrybucyjnej / kolejowej z olejem napędowym / olejem napędowym grzewczym. Pożar powierzchniowy.
• Rozszczelnienie rurociągu dalekosiężnego z benzyną. Pożar strumieniowy / pożar powierzchniowy.

Scenariusze te poddano analizie mającej na celu określenie zasięgu i potencjalnych skutków wywołanych przez nie awarii.

Spośród rozpatrywanych scenariuszy awaryjnych, zagrożenia wiodące, związane są z promieniowaniem termicznym od pożaru produktu na dużej powierzchni.

W przypadku pożaru paliwa na dużej powierzchni, skutki zależą od czasu narażenia na bezpośrednie oddziaływanie promieniowania termicznego oraz od jego wartości (gęstości strumienia promieniowania termicznego), a te dla najgroźniejszego scenariusza przedstawiają się następująco:

• 4 kW/m² – 41 m od osi kolumny konwekcyjnej ognia. Takie promieniowanie powoduje ból przy narażeniu dłuższym niż 20 s.
• 12,5 kW/m² – do 25 m od osi kolumny konwekcyjnej ognia. Jest to minimalna energia dla zapłonu drewna przy dłuższym oddziaływaniu, stanowi zagrożenie 1% ofiar śmiertelnych po 1 minucie narażenia.
• 37,5 kW/m² – do 13 m od osi kolumny konwekcyjnej ognia. Taka wartość gęstości strumienia promieniowania termicznego nie stanowi zagrożenia dla okolicznych mieszkańców z uwagi na ograniczony (lokalny) zasięg oddziaływania.

Organizacyjne środki zapobiegania i minimalizacji skutków poważnych awarii w Bazie Paliw nr 5 w Emilianowie zostały opisane w częściach raportu o bezpieczeństwie dotyczących Zintegrowanego Systemu Zarządzania i innych rozwiązań stosowanych dla utrzymania poziomu bezpieczeństwa na odpowiednio wysokim poziomie.

W Bazie Paliw nr 5 w Emilianowie funkcjonują procedury zapewniające, że:

• wszystkie operacje są prowadzone w sposób mający na celu ochronę zarówno pracowników bazy paliw jak i społeczności lokalnej przed obrażeniami i chorobą, a także zapobieganie negatywnemu oddziaływaniu na środowisko;
• funkcjonuje wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy zawierający postanowienia dotyczące sposobów komunikowania się ze służbami ratowniczymi i mieszkańcami otoczenia bazy paliw, którzy mogliby być narażeni w przypadku poważnej awarii;
• wszyscy pracownicy zostali przeszkoleni na wypadek wystąpienia poważnej awarii, zwłaszcza w  zakresie pierwszej pomocy i działań z zakresu zwalczania pożaru i ewakuacji pracowników;
• wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy jest okresowo poddawany ćwiczeniom praktycznym na instalacjach z zastosowaniem odpowiednich środków i udziałem obsługi.

W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa instalacji zainstalowano na nich szereg alarmów i sygnałów ostrzegających przed nieprawidłowościami w pracy instalacji – przejawiającymi się w różnicach pomiędzy zadanymi, a aktualnymi wartościami kluczowych parametrów procesowych i umożliwiających odpowiednio szybkie podjęcie akcji naprawczych przez obsługę instalacji.

System bezpieczeństwa bazy paliw zapewnia, że:

• opracowano sposób alarmowania i reagowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii;
• istnieją procedury zapewniające szybkie przeprowadzenie akcji ratowniczej z udziałem odpowiedniego personelu i sprzętu w celu skutecznego ograniczania skutków poważnych awarii;
• istnieją procedury uruchomienia systemów ograniczających uwolnienie do powietrza, gleby i wód powierzchniowych oraz zmniejszające skutki rozprzestrzeniania się substancji niebezpiecznych w przypadku poważnej awarii.

Główne działania minimalizacji skutków poważnych awarii oraz zastosowane środki techniczne są skupione na ograniczaniu zasięgu i skali pożarów i wybuchów, które mogą wystąpić na terenie bazy.

Prowadzący zakład dołożył wszelkich starań, aby zakład zaliczony do kategorii zakładów dużego ryzyka – tj. Baza Paliw nr 5 w Emilianowie, pomimo stosunkowo dużych ilości magazynowanych paliw (substancji niebezpiecznych, o ilości przekraczającej wartości progowe dla ZDR) w jak najmniejszym stopniu wpływał na zagrożenia bezpieczeństwa właściwej miejscowo społeczności lokalnej.

Przeprowadzona, gruntowna analiza zagrożeń możliwych do wystąpienia na terenie BP nr 5 oraz rozwinięte, szczegółowe analizy zdarzeń reprezentatywnych (awarii) potwierdzają, że zakład – Baza Paliw nr 5 w Emilianowie nie stanowi istotnego zagrożenia dla mieszkańców okolic przedmiotowej bazy paliw. Scenariusze potencjalnych awarii, nawet w przypadku najgroźniejszych zdarzeń (Worst Case Scenario) swoim zasięgiem promieniowania termicznego nie obejmują najbliżej położonych zabudowań mieszkalnych.

Na podstawie przeprowadzonej oceny skutków potencjalnych awarii i związanego z nimi ryzyka dla obsługi instalacji i ludzi przebywających w pobliżu można stwierdzić, że Baza Paliw nr 5 w Emilianowie jest zakładem bezpiecznym, ponieważ ryzyko stwarzane przez niebezpieczne substancje chemiczne znajdujące się na jej terenie, mieści się w granicach ryzyka dopuszczalnego, nawet przy zastosowaniu ostrych kryteriów liczbowych.

Zastosowane rozwiązania techniczne, systemowe (m.in.: poprzez Zintegrowany System Zarządzania, współpraca z Zakładową Strażą Pożarną PERN S.A. i inne) oraz systematycznie podnoszona świadomość zagrożeń – wśród pracowników zatrudnionych w BP nr 5 w Emilianowie umożliwiła sprowadzenie ryzyka powstania poważnej awarii przemysłowej (ryzyko pierwotne) do poziomu powszechnie akceptowalnego.

Konkludując, opisane w raporcie o bezpieczeństwie najbliżej położone zabudowania (w tym osoby), obiekty użyteczności publicznej, inne zakłady przemysłowe, ośrodki edukacyjne (jednostki organizacyjne oświaty), ośrodki pomocy społecznej, zakłady opieki zdrowotnej oraz inne podmioty i  instytucje służące społeczeństwu – nie mogą zostać dotknięte skutkami takich awarii (najbliższe otoczenie zakładu stanową tereny leśne).

Na ternie Bazy Paliw nr 5 w Emilianowie alarmowanie odbywa się przy użyciu syren alarmowych, wewnętrznej sieci łączności telefonicznej, urządzeń zapewniających łączność ze stanowiskiem kierowania właściwego miejscowo komendanta Państwowej Straży Pożarnej oraz łączności radiowej i łączności za pośrednictwem telefonii komórkowej (wyłącznie z wyznaczonych miejsc).

OSTRZEGANIE SPOŁECZEŃSTWA O WYSTĄPIENIU AWARII REALIZOWANE JEST POPRZEZ AKUSTYCZNY SYGNAŁ ALARMOWY TJ. MODULOWANY DŹWIĘK SYRENY W OKRESIE TRZECH MINUT.

Ostrzeganie o zaistniałej awarii rozpoczyna się praktycznie w chwili zauważenia przez dowolnego pracownika lub inną osobę przebywającą na terenie bazy paliw lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie sytuacji mogącej spowodować awarię (wyciek, pożar lub inne miejscowe zagrożenie) instalacji technologicznej, magazynowej lub środka transportu służącego do przewozu paliw płynnych.  Ostrzeganie to w pierwszej kolejności dotyczyć będzie osób przebywających w bezpośrednim sąsiedztwie zaistniałego zdarzenia, które alarmowane będą ustnie.

Używane na terenie zakładu sygnały alarmowe mają wyłącznie pomocniczy charakter i służą przede wszystkim poinformowaniu pracowników zakładu o zagrożeniu i koniczności ograniczenia jego skutków, a także podjęciu działań z zakresu zwalczania pożaru i ewakuacji pracowników. Każdorazowe uruchomienie syreny alarmowej w zakładzie (w cyklu trzyminutowym), związane z wystąpieniem poważnej awarii przemysłowej lub zdarzeniem o znamionach poważnej awarii przemysłowej, wiąże się z jednoczesnym przekazaniem informacji o zdarzeniu do właściwych miejscowo organów, w szczególności Państwowej Straży Pożarnej i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Uruchomienie syren alarmowych w Bazie Paliw nr 5 w Emilianowie, odbywa się niezwłocznie po wystąpieniu zagrożenia, celem ograniczenia do minimum jego skutków. Syreny alarmowe podlegają również okresowym kontrolom i sprawdzeniom poprawności działania. Alarmy  próbne i sprawdzające nie podlegają wcześniejszym zgłoszeniom do właściwych terytorialnie organów administracji publicznej.

Każda osoba będąca świadkiem zdarzenia powiadamia o nim Stanowisko Dyspozytorskie Bazy Paliw.

Stanowisko Dyspozytorskie

przyjmuje informacje telefoniczne pod nr: 22 493 21 11 – numer alarmowy, czynny całą dobę

Dodatkowo informację o zdarzeniu można przekazać na niżej wymienione numery:

• 22 493 21 03 (numery użytkowe, czynne całą dobę);

• 516 028 251  (numer komórkowy, czynny całą dobę);

Pracownik Stanowiska Dyspozytorskiego (Dyspozytor Bazy Paliw lub osoba go zastępująca) przekazuje informację o zdarzeniu Koordynatorowi Bazy Paliw (lub osobie go zastępującej), który po jej potwierdzeniu identyfikuje rodzaj awarii, miejsce jej powstania, zasięg i kierunki rozprzestrzeniania się zagrożenia oraz potencjalne skutki awarii.

W przypadku wystąpienia pożaru, wybuchu, wycieku albo innego zagrożenia dla osób, mienia lub środowiska alarm o zagrożeniu w Bazie Paliw nr 5 w Emilianowie ogłaszany jest przez syreny alarmowe sygnałem przerywanym (modulowanym) trwającym 3 minuty, natomiast odwołanie alarmu dźwiękiem ciągłym trwającym 3 minuty (dla odróżnienia od alarmu próbnego lub związanego z prowadzonymi ćwiczeniami, którego długość nie przekracza kilkunastu do kilkudziesięciu sekund).

Informacja o zdarzeniu przekazana zostanie telefonicznie do:

• Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Wołominie na numer 22 787 64 60 (Dyżurny Operacyjny Powiatu) lub na numer 998
• Mazowieckiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie, w trybie:
  • W formie mailowej na dedykowany adres e-mail:
  • Telefonicznie (Wojewódzkie Stanowisko Koordynacji Ratownictwa) na telefon stacjonarny: 22 55 95 100
  • W formie papierowej na adres: Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie, ul. Domaniewska 40, 02-672 Warszawa
• Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Warszawie na numer 22 65 106 60 lub 22 651 07 07 lub Delegatura w Mińsku Mazowieckim 25 758 46 85

Polecenie uruchomienia syreny alarmowej wydaje Koordynator Bazy Paliw lub osoba przez niego upoważniona. Sposób ogłoszenia alarmów przedstawia tabela poniżej. W przypadku Bazy Paliw możliwości techniczne sprowadzają się do możliwości zastosowania wyłącznie pierwszego przypadku – syreny alarmowe.

Po ogłoszeniu alarmu wszystkie osoby przebywające na terenie bazy obowiązane są podporządkować się poleceniom wydawanym przez kierującego działaniami z zakresu zwalczania pożaru i ewakuacji pracowników, a po przyjeździe zewnętrznych jednostek ochrony przeciwpożarowej – Kierującemu Działaniami Ratowniczymi. Decyzję o ewentualnej ewakuacji okolicznych mieszkańców podejmuje właściwy terytorialnie organ administracji publicznej. Jeśli zachodzi potrzeba komunikaty dla społeczeństwa mogą być podawane przez Państwową Straż Pożarną, policję, a także organy właściwe do spraw zarządzania kryzysowego za pośrednictwem własnych urządzeń, za pośrednictwem środków masowego przekazu lub w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

Właściwe terytorialnie organy administracji publicznej mogą we własnym zakresie podejmować decyzje o wprowadzeniu lub ogłoszeniu sygnału alarmowego lub komunikatu ostrzegawczego, a także o ich odwołaniu. W przypadku każdego alarmu należy bezwzględnie podporządkować się służbom porządkowym, w szczególności Kierującemu Działaniami Ratowniczymi z ramienia Państwowej Straży Pożarnej oraz Policji.

Poglądowy schemat alarmowania i przekazywania informacji o zdarzeniu przedstawia rysunek poniżej. Linie ciągłe oznaczają obligatoryjny przepływ informacji, linie przerywane obrazują komunikację warunkową – fakultatywny przepływ informacji (tj. w zależności od rodzaju zdarzenia i oceny kierującego zakładem). Służby, inspekcje i straże porozumiewają się pomiędzy sobą na podstawie odrębnych regulacji (telefonia komórkowa, łączność radiowa, np. kanał dowodzenia i współdziałania, grupa „ratunek” lub inny sposób).

W przypadku ogłoszenia alarmu o pożarze, wybuchu lub innym miejscowym zagrożeniu na terenie Bazy Paliw nr 5 w Emilianowie oczekuje się współpracy pomiędzy społecznością lokalną, zamieszkującą tereny wokół Bazy Paliw a organami uprawnionymi do kierowania działaniami ratowniczymi (jednostkami organizacyjnymi ochrony przeciwpożarowej) oraz policją. Organy administracji publicznej informują zagrożone osoby o wystąpieniu awarii, z uwzględnieniem poniższych informacji.

• Nie zbliżaj się do rejonu zagrożenia;
• Schroń się w najbliższym budynku i nie opuszczaj go do czasu otrzymania komunikatu zezwalającego na opuszczenie budynku;
• Przebywając na terenie otwartym:
  • Zwróć uwagę na kierunek wiatru;
  • Opuść zagrożony teren prostopadle do kierunku wiatru;
  • Postępuj zgodnie z poleceniami zawartymi w komunikatach radiowych, telewizyjnych lub przekazywanych przez ruchome środki nagłaśniające;
  • Chroń drogi oddechowe, o ile to możliwe wykonaj filtr ochronny z dostępnych materiałów (w miarę możliwości przygotuj wilgotne tampony lub chusty na nos i usta, zwilżając je roztworem wodnym sody oczyszczonej bądź wodą);
• Unikaj kontaktu z produktami rozkładu termicznego/dymem;
• Nie utrudniaj dojazdu służbom i ekipom ratowniczym do zakładu;
• Nie wchodź w obszar wysokiego zadymienia;
• Przebywając w pomieszczeniu, domu, biurze, sklepie itd.:
  • Zabierz do  mieszkań dzieci i osoby niepełnosprawne, a zwierzęta gospodarcze zamknij w ich pomieszczeniach;
  • Zawiadom sąsiadów o zdarzeniu; w razie potrzeby zaopiekuj się osobami postronnymi;
  • Zaopiekuj się osobami niepełnosprawnymi i starszymi oraz niepełnoletnimi;
  • Włącz telewizor lub radioodbiornik na częstotliwość stacji lokalnej;
  • Wysłuchaj nadawanych komunikatów i zasad postępowania w zaistniałej sytuacji;
  • Bezwzględnie wykonaj przekazywane polecenia wydawane przez lokalne władze lub służby ratownicze;
  • Wygaś i nie używaj otwartych źródeł ognia (termy i podgrzewacze gazowe, piece, papierosy itp.);
  • Pozamykaj drzwi i okna oraz uszczelnij otwory okienne i wentylacyjne oraz drzwi mokrym papierem, tkaniną lub taśmą klejącą, izolacyjną);
  • Przygotuj środki ochrony dróg oddechowych, wykonaj filtr ochronny z dostępnych materiałów (zwilżona w wodzie lub w wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, tampon, ręcznik, szalik itp.) oraz zastosuj je jak zajdzie potrzeba;
  • Przygotuj się do ewentualnej ewakuacji (przygotować niezbędny bagaż, zapas żywności, leki, dokumenty osobiste, latarkę itp.);
  • Zabezpiecz produkty żywnościowe i przygotuj zapas wody;
  • Po ogłoszeniu komunikatu o ewakuacji wyłącz wszystkie urządzenia elektryczne, zabierz przygotowany bagaż, zamknij mieszkanie i udaj się we wskazane miejsce;
• Zachowaj spokój i oddal się od miejsca zadymienia możliwie najkrótszą drogą;
• Stosuj się do poleceń prowadzących działania ratowniczo-gaśnicze i porządkowe;
• Udziel informacji kierującemu działaniami ewakuacyjnymi o osobach wymagających pomocy przy ewakuacji.

Produkcja, przetwarzanie, transport lub magazynowanie niebezpiecznych (łatwopalnych, wybuchowych, toksycznych, niebezpiecznych dla środowiska) substancji chemicznych w dużych ilościach stwarza potencjalne zagrożenie związane z ich uwolnieniem do otoczenia w sposób niekontrolowany. Zdarzenia takie można przewidzieć teoretycznie, oszacować prawdopodobieństwo ich zajścia, ale nie można ściśle określić miejsca i czasu ich wystąpienia, jak również dokładnie oznaczyć zasięgu oddziaływania i skali ryzyka dla ludzi i środowiska. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2021 poz. 1973) sytuację taką określa się mianem poważnej awarii i rozumie się przez nią zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. Artykuł 249 cytowanej ustawy nakłada na prowadzącego zakład, stwarzający możliwość wystąpienia poważnej awarii – obowiązek zapewnienia, aby zakład ten był zaprojektowany, wykonany, prowadzony i likwidowany w sposób zapobiegający awariom przemysłowym i ograniczający ich skutki dla ludzi oraz środowiska.

Baza Paliw nr 5 w Emilianowie, ze względu na ilości substancji niebezpiecznych (palnych) magazynowanych na jej terenie, zgodnie z rozporządzeniem ministra Rozwoju z dnia 29 stycznia 2016 roku, w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 138) została zaklasyfikowana do zakładów o dużym ryzyku. Tym samym prowadzący zakład, w myśl ustawy Prawo ochrony środowiska zobowiązany, jest m.in. do podjęcia odpowiednich przygotowań w zakładzie, w tym również w porozumieniu ze służbami ratowniczymi, które cyklicznie kontrolują takie zakłady, w celu zapobiegania powstawaniu awarii, zaś w przypadku ich wystąpienia – opanowania zdarzenia oraz zminimalizowania jej skutków.

Zgodnie z wymaganiami art. 260 ustawy POŚ Baza Paliw nr 5 w Emilianowie będąca terenową jednostką organizacyjną PERN S.A. opracowała wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy. Założenia tego planu oraz możliwości podjęcia działań ratowniczych i zabezpieczających są weryfikowane podczas ćwiczeń sprawdzających i zgrywających współpracę służb odpowiedzialnych za reagowanie na wypadek awarii. Stosownie do wymagań zawartych w art. 261 ustawy POŚ, analiza oraz ćwiczenia związane z realizacją wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego odbywają się z częstotliwością nie rzadziej niż co 3 lata.

Baza Paliw nr 5 w Emilianowie przekazała Komendantowi Wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie informacje niezbędne do opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego zgodnie z wymaganiami art. 261 ustawy Prawo ochrony środowiska. Informacje niezbędne do przygotowania zewnętrznego planu zawarte zostały w zgłoszeniu zakładu, programie zapobiegania awariom oraz wewnętrznym planie operacyjno-ratowniczym. Opracowanie zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego, leży w gestii Komendy Wojewódzkiej PSP (art. 265 POŚ), przy czym, Komendant Wojewódzki PSP ma prawo odstąpić od jego przygotowania, jeśli z informacji dostarczonych przez prowadzącego zakład wynika, w sposób niebudzący wątpliwości, że nie występuje ryzyko rozprzestrzeniania się skutków awarii poza zakład (art. 266 POŚ).

Dodatkowe informacje dotyczące Bazy Paliw nr 5 w Emilianowie, w zakresie nieobjętym tajemnicą handlową i/lub tajemnicą przedsiębiorstwa można uzyskać kierując pisemny wniosek na adres:

PERN S.A.

ul. Wyszogrodzka 133

09-410 Płock

Informacje związane z:

• zatwierdzonymi raportami o bezpieczeństwie lub ich zmianami;
• przyjętymi zewnętrznymi planami operacyjno-ratowniczymi;
• przedłożonymi zgłoszeniami zakładów;
• pozytywnie zatwierdzonymi programami zapobiegania poważnym awariom;
• kontrolami planowanymi w terenie;
• możliwością udziału społeczeństwa w postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego (na 30 dni przed jego przyjęciem);
• instrukcjami o postępowaniu mieszkańców na wypadek wystąpienia awarii;
• corocznie aktualizowanym wykazem substancji niebezpiecznych znajdujących się w zakładach o dużym ryzyku;
• odstąpieniem od sporządzenia zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego;

podawane są również przez Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej (na mocy art. 267 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska).