Na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 29 stycznia 2016 r., w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 138), po zastosowaniu zasady sumowania zgodnie z pkt. 2 załącznika do przedmiotowego rozporządzenia Baza Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim spełnia kryteria zaliczające ją do zakładu dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Krajowe rozwiązania w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym, ustanowione w ustawie Prawo ochrony środowiska, potwierdzają wdrożenie do prawodawstwa polskiego wymagań zawartych m.in. w Dyrektywie Seveso III, będącej podstawą regulacji prawnych w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym. Tym samym, na prowadzącym zakład spoczywają obowiązki wynikające z ustawy Prawo ochrony środowiska, (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 1973) w szczególności:

• obowiązek ochrony środowiska przed awariami (art. 244 POŚ);
• zapewnienie, aby zakład był zaprojektowany, wykonany, prowadzony i likwidowany w sposób zapobiegający awariom przemysłowym i ograniczający ich skutki dla ludzi i środowiska (art. 249 POŚ);
• obowiązek zgłoszenia zakładu właściwemu organowi Państwowej Straży Pożarnej oraz przekazania do wiadomości wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska (art. 250 POŚ);
• obowiązek sporządzenia programu zapobiegania awariom, wdrażanego za pomocą systemu zarządzania bezpieczeństwem, gwarantującego odpowiedni do zagrożeń poziom ochrony ludzi i środowiska, stanowiącego element ogólnego systemu zarzadzania zakładem (art. 251 POŚ);
• obowiązek opracowania i wdrożenia systemu zarządzania bezpieczeństwem, gwarantującego odpowiedni do zagrożeń poziom ochrony ludzi i środowiska, stanowiącego element ogólnego systemu zarządzania zakładem (art. 252 POŚ);
• obowiązek opracowania raportu o bezpieczeństwie potwierdzającego, że zakład: jest przygotowany do stosowania programu zapobiegania awariom i do zwalczania awarii przemysłowych; spełnia warunki do wdrożenia systemu bezpieczeństwa; zostały przeanalizowane możliwości wystąpienia awarii przemysłowej i podjęto środki konieczne do zapobieżenia im; zostały zachowane zasady bezpieczeństwa oraz prawidłowego projektowania, wykonania i utrzymywania instalacji, w tym magazynów, urządzeń z wyłączeniem środków transportu i infrastruktury, związanej z działaniem mogącym powodować ryzyko wystąpienia awarii; został opracowany wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy, dostarczono komendantowi wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej informacje do opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego, a także zawarto w nim niezbędne informacje do celów planowania i zagospodarowania przestrzennego (art. 253 POŚ);
• obowiązek opracowania wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego w celu zapobiegania, zwalczania i ograniczania skutków awarii przemysłowej, zawierający w szczególności: zakładane działania służące ograniczeniu skutków awarii przemysłowej dla ludzi i środowiska; propozycje metod i środków służących ochronie ludzi i środowiska przed skutkami awarii przemysłowej; informację o występujących zagrożeniach, podjętych środkach zapobiegawczych i działaniach, które będą podjęte w przypadku wystąpienia awarii przemysłowej; przedstawianą społeczeństwu i właściwym organom Państwowej Straży Pożarnej, wojewodzie, wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska, staroście, wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta; wskazanie sposobów usunięcia skutków awarii przemysłowej i przywrócenia środowiska do stanu poprzedniego, a w przypadku gdy nie jest to możliwe – sposobów usunięcia zagrożenia dla zdrowia, ludzi i stanu środowiska; wskazanie sposobów zapobiegania transgranicznym skutkom awarii przemysłowej (art. 260 POŚ);
• obowiązek dostarczenia komendantowi wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska wykazu zawierającego dane o rodzaju, kategorii i ilości substancji niebezpiecznych znajdujących się na terenie zakładu, a także do corocznego aktualizowania wykazu, według stanu na dzień 31 grudnia, w terminie do końca stycznia roku następnego (art. 263 POŚ).

Zgodnie z intencją ustawodawcy wyżej wymienione obowiązki spoczywające na prowadzącym zakład zostały zrealizowane, zaś dokumentacja wynikająca z ustawy Prawo ochrony środowiska – przekazana Komendantowi Wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej w Toruniu oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska. Potwierdzeniem dopełnienia powyższych obowiązków jest Decyzja administracyjna Kujawsko-Pomorskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, wydana na podstawie pozytywnej opinii Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy zatwierdzająca zmieniony Raport o bezpieczeństwie Bazy Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim.

Wykaz substancji niebezpiecznych znajdujących się w Bazie Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim wg stanu na dzień 31 grudnia roku sprawozdawczego przekazywany jest właściwym organom (Komendantowi Wojewódzkiemu PSP oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska) corocznie do końca stycznia roku następnego.

Przedmiotem działalności Bazy Paliw Nr 11 jest:

1. Składowanie rezerw strategicznych paliw płynnych.
2. Składowanie zapasów interwencyjnych paliw płynnych.
3. Składowanie produktów naftowych innych klientów.

Powyższe usługi składowania realizowane są poprzez:

• przyjęcie produktu z cystern kolejowych do zbiorników magazynowych,
• magazynowanie produktu w zbiornikach magazynowych,
• wydanie produktu ze zbiorników magazynowych do cystern kolejowych,
• wydanie produktu ze zbiorników magazynowych do cystern drogowych.

Olej napędowy – paliwo do napędu silników szybkoobrotowych o zapłonie samoczynnym, stosowanych w transporcie naziemnym. Jest to łatwopalna ciecz i pary (Flam. Liq. 3, H226), dla człowieka stwarza zagrożenia takie jak: toksyczność ostra – wdychanie Acute Tox. 4 (H332 Działa szkodliwie w następstwie wdychania); działanie żrące/drażniące na skórę: Skin Irrit. 2 (H315 Działa drażniąco na skórę); zagrożenie spowodowane aspiracją: Asp. Tox. 1 (H304 Połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią); Rakotwórczość: Carc. 2 (H351 Podejrzewa się, że powoduje raka); działanie toksyczne na narządy docelowe – powtarzane narażenie STOT wielokr. Naraż. STOT RE 2 (H373 Może spowodować uszkodzenie narządów (krew, grasica, wątroba) w następstwie długotrwałego lub powtarzanego narażenia). Dla środowiska: stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego: Aquatic Chronic 2 (H411 Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki). Zwroty wskazujące środki ostrożności: P210 Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu, palenie wzbronione; P280 stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ ochronę oczu/ ochronę twarzy; P301+P310 w przypadku połknięcia natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć/ lekarzem; P331 nie wywoływać wymiotów; P332+P313 w przypadku wystąpienia podrażnienia skóry zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza; P501 zawartość/pojemnik usuwać do firm posiadających odpowiednie uprawnienia. NDS: 5 mg/m³ (oleje mineralne wysokorafinowane – frakcja wdychalna). DNEL_pracownik (wdychanie, toksyczność ostra): 4300 mg/m³ 15 min., DNEL_pracownik (skóra, toksyczność przewlekła): 2,9 mg/kg/8h, DNEL_pracownik (wdychanie, toksyczność przewlekła): 68 mg/m³/8h (aerozol), DNEL_konsument (wdychanie, toksyczność ostra): 2600 mg/m³ 15 min, DNEL_konsument (skóra, toksyczność przewlekła): 1,3 mg/kg/24h; DNEL_konsument (wdychanie, toksyczność przewlekła): 20 mg/m³/24h (aerozol); PNEC_{woda słodka, morska, osad, gleba, oczyszczalnia ścieków} Nie dotyczy – mieszanina substancji UVCB. Jest to bezbarwna lub jasnożółta ciecz o charakterystycznym zapachu. Początkowa temperatura wrzenia i zakres temperatur wrzenia 175-180°C – początkowa temperatura wrzenia, 95% obj. Destyluje do 360°C. Temperatura zapłonu >55°C. Gęstość par ok 6 (powietrze=1), gęstość względna (w 15°C): 0,82 – 0,845 g/cm³. Temperatura samozapłonu >260°C. Właściwości wybuchowe: nie jest wybuchowy, właściwości utleniające: nie jest utleniający. Toksyczność ostra: LD50: >2000 mg/kg (doustnie, szczur); LC50: 4100 mg/m³ (inhalacyjnie, szczur, 4h); LD50: >5000 (skóra, królik).

Olej opałowy, olej gazowy – niespecyfikowany (olej napędowy grzewczy) – substancja przeznaczona wyłącznie do celów opałowych. Zagrożenia: H351 podejrzewa się, że powoduje raka (skóra); H226 łatwopalna ciecz i pary; H332 Działa szkodliwie w następstwie wdychania; H315 Działa drażniąco na skórę; H304 Połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią; H373 Może powodować uszkodzenie narządów (krew, grasica, wątroba) poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie; H411 Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki; P261 Unikać wdychania mgły/par rozpylonej cieczy; P280 Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ ochronę oczu/ ochronę twarzy; P301+P310 w przypadku połknięcia natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub lekarzem; P331 Nie wywoływać wymiotów; P501 Zawartość/pojemnik usuwać do miejsca składowania odpadów. Wartości DNEL dla pracowników: ostre narażenie: drogi oddechowe 2600 mg/m³/15 minut; długotrwałe narażenie: skóra 2,9 mg/kg/8h; drogi oddechowe: 68 mg aerozolu/m³/8h; dla społeczeństwa: ostre narażenie: drogi oddechowe 4300 mg/m³/15 minut; długotrwałe narażenie: skóra 1,3 mg/kg/24h; drogi oddechowe: 20 mg aerozolu/m³/24h. Jest to czerwona ciecz o nieokreślonym zapachu. Początkowa temperatura wrzenia 160°C, zakres temperatur wrzenia 160-370°C, temperatura zapłonu >56°C, granice wybuchowości: 1,3 do 6,6%, gęstość względna w 15°C 860 kg/m³; nie rozpuszcza się, temperatura samozapłonu 255°C, właściwości wybuchowe: w cząsteczce nie ma grup chemicznych związanych z właściwościami wybuchowymi; właściwości utleniające: na podstawie struktury chemicznej substancji (głównego składnika) nie wchodzi ona w  reakcje egzotermiczne z materiałami łatwopalnymi.

Nessol D40, łatwopalna ciecz i pary (H226). Wdychanie par może powodować uczucie zmęczenia, osłabienie, senność, nudności, bóle i zawroty głowy, ból gardła, kaszel, urywany oddech. Połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią (H304), a powtarzające się narażenie może powodować wysuszenie lub pękanie skóry (EUH066).

Przedłużone działanie może powodować, wymioty, zakłócenia czucia, zaburzenia koordynacyjne, podrażnienie błon śluzowych, uszkodzenie wątroby, nerek i centralnego układu nerwowego, utratę przytomności. Po połknięciu wywołuje mdłości, wymioty z ryzykiem zachłyśnięcia się, które może spowodować aspirację do dróg oddechowych, co prowadzi do zapalenia płuc lub obrzęku płuc. Należy natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub lekarzem (P301+P310).

Opary produktu są cięższe od powietrza, mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Opary gromadzą się przy powierzchni ziemi i w dolnych partiach pomieszczeń. Podczas spalania mogą się tworzyć toksyczne produkty spalania: tlenek węgla i dwutlenek węgla. Nessol D40 należy przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu, nie wolno palić w jego obecności (P210), ponadto należy stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę oczu i twarzy (P280), w przypadku dostania się do dróg oddechowych należy wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić mu warunki do swobodnego oddychania (P304+P340).

Nessol D60 i Nessol D80, łatwopalne ciecze i pary, stosowane jako substancje dodatkowe. Są cieczami, których połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią (H304), a powtarzające się narażenie może powodować wysuszenie lub pękanie skóry (EUH066). W przypadku połknięcia należy natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub lekarzem (P301+P310). Nessol D60 i D80 są substancjami, przy spożyciu których nie wolno wywoływać wymiotów (P331).

Pary produktów są cięższe od powietrza, mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pary gromadzą się przy powierzchni ziemi i w dolnych partiach pomieszczeń. Podczas spalania mogą się tworzyć toksyczne produkty spalania: tlenek węgla i dwutlenek węgla. Wdychanie par o dużym stężeniu może powodować uczucie zmęczenia, osłabienie, senność, nudności, bóle i zawroty głowy, ból gardła, kaszel, urywany oddech. Kontakt ze skórą może wywołać swędzenie, miejscowe zaczerwienienie, a przy powtarzającym się lub długotrwałym kontakcie może powodować wysuszanie i pękanie skóry. Przy bezpośrednim dostaniu się produktu do oczu, może wystąpić podrażnienie, zaczerwienienie i ból spojówek. Po połknięciu wywołują mdłości, wymioty z ryzykiem zachłyśnięcia się, które może spowodować aspirację do dróg oddechowych, co prowadzi do zapalenia płuc lub obrzęku płuc.

Substancje znajdujące się w Bazie Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim stwarzają przede wszystkim zagrożenie pożarowe. W przypadku pożaru należy unikać wdychania produktów spalania, gdyż mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia. Zagrożenie w większości przypadków ogranicza się do bezpośredniego kontaktu z substancją niebezpieczną.

Zgodnie z przyjętą metodologią określania zagrożeń generowanych w Bazie Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim, szczegółowo opisaną w przekazanym do KW PSP i WIOŚ raporcie o bezpieczeństwie, spośród najgroźniejszych scenariuszy awarii wyróżnia się:

• Pęknięcie płaszcza cysterny kolejowej, pożar rozlewiska oleju napędowego.
• Uszkodzenie dachu podziemnego zbiornika magazynowego o osi głównej pionowej, pożar powierzchniowy oleju napędowego na całej powierzchni zbiornika.
• Przeciek rurociągu DN150 przy pompowni produktowej, pożar rozlewiska (pool fire) oleju napędowego.
• Pęknięcie rurociągu podziemnego DN150 pomiędzy pompownią paliwową a wielostanowiskowym frontem załadunkowo-rozładunkowym cystern kolejowych, pożar powierzchniowy oleju napędowego.
• Pęknięcie rurociągu podziemnego DN150 pomiędzy pompownią paliwową a wielostanowiskowym frontem załadunkowo-rozładunkowym cystern kolejowych, pożar powierzchniowy Nessolu D40.

Scenariusze te poddano analizie mającej na celu określenie zasięgu i potencjalnych skutków wywołanych przez nie awarii.

Wśród rozpatrywanych scenariuszy awaryjnych, zagrożenia wiodące, związane są z efektami fizycznymi oddziaływania promieniowania termicznego od pożaru produktu. W przypadku pożaru paliwa na dużej powierzchni, skutki zależą od czasu narażenia na bezpośrednie oddziaływanie (gęstości strumienia promieniowania termicznego), a te w przypadku najgroźniejszego scenariusza przedstawiają się następująco:

• 4 kW/m² – do ok. 60 m od osi pożaru. Takie promieniowanie powoduje ból przy narażeniu dłuższym niż 20 s.
• 12,5 kW/m² – do 43 m od osi pożaru. Jest to minimalna energia dla zapłonu drewna przy dłuższym oddziaływaniu, stanowi zagrożenie 1% ofiar śmiertelnych po 1 minucie narażenia.
• 37,5 kW/m² – do 33 m od osi pożaru. Taka wartość gęstości strumienia promieniowania termicznego powoduje uszkodzenie urządzeń wchodzących w skład instalacji technologicznych (procesowych).

Zagrożenia związane z promieniowaniem termicznym ograniczają się wyłącznie do terenu Bazy i nie wykraczają poza jego granice, stanowią jednak zagrożenie dla otaczającego Bazę Paliw kompleksu leśnego.

Organizacyjne środki zapobiegania i minimalizacji skutków poważnych awarii w Bazie Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim zostały opisane w częściach raportu o bezpieczeństwie dotyczących Zintegrowanego Systemu Zarządzania i innych rozwiązań stosowanych dla utrzymania poziomu bezpieczeństwa na odpowiednio wysokim poziomie.

W Bazie Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim funkcjonują procedury zapewniające, że:

• wszystkie operacje są prowadzone w sposób mający na celu ochronę zarówno pracowników bazy paliw jak i społeczności lokalnej przed obrażeniami i chorobą, a także zapobieganie negatywnemu oddziaływaniu na środowisko,
• funkcjonuje wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy zawierający postanowienia dotyczące sposobów komunikowania się ze służbami ratowniczymi i mieszkańcami otoczenia bazy paliw, którzy mogliby być narażeni w przypadku poważnej awarii,
• wszyscy pracownicy zostali przeszkoleni na wypadek wystąpienia poważnej awarii, zwłaszcza w  zakresie pierwszej pomocy i działań gaśniczo-ratowniczych,
• wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy jest okresowo poddawany ćwiczeniom praktycznym na instalacjach z zastosowaniem odpowiednich środków i udziałem obsługi.

W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa instalacji zainstalowano na nich szereg alarmów i sygnałów ostrzegających przed nieprawidłowościami w pracy instalacji, przejawiającymi się w różnicach pomiędzy zadanymi, a aktualnymi wartościami kluczowych parametrów procesowych i umożliwiających odpowiednio szybkie podjęcie akcji naprawczych przez obsługę instalacji.

System bezpieczeństwa bazy paliw zapewnia, że:

• opracowano sposób alarmowania i reagowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii,
• istnieją procedury zapewniające szybkie przeprowadzenie akcji ratowniczej z udziałem odpowiedniego personelu i sprzętu w celu skutecznego ograniczania skutków poważnych awarii,
• istnieją procedury uruchomienia systemów ograniczających uwolnienie do powietrza, gleby i wód powierzchniowych oraz zmniejszające skutki rozprzestrzeniania się substancji niebezpiecznych w przypadku poważnej awarii.

Główne działania minimalizacji skutków poważnych awarii oraz zastosowane środki techniczne są skupione na ograniczaniu zasięgu i skali pożarów i wybuchów, które mogą wystąpić na terenie bazy.

Prowadzący zakład dołożył wszelkich starań, aby zakład zaliczony do kategorii zakładów dużego ryzyka – tj. Baza Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim, pomimo stosunkowo dużych ilości magazynowanych paliw (substancji niebezpiecznych, o ilości przekraczającej wartości progowe dla ZDR) w jak najmniejszym stopniu wpływał na zagrożenia bezpieczeństwa właściwej miejscowo społeczności lokalnej.

Przeprowadzona, gruntowna analiza zagrożeń możliwych do wystąpienia na terenie BP Nr 11 oraz rozwinięte, szczegółowe analizy zdarzeń reprezentatywnych (awarii) potwierdzają, że zakład – Baza Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim nie stanowi istotnego zagrożenia dla mieszkańców okolic przedmiotowej Bazy Paliw. Scenariusze potencjalnych awarii, nawet w przypadku najgroźniejszych zdarzeń (Worst Case Scenario) swoim zasięgiem promieniowania termicznego nie obejmują najbliżej położonych zabudowań mieszkalnych. Jednakże w przypadku przeniesienia zagrożenia pożarowego na sąsiadujące z Bazą Paliw obszary leśne, w zależności od kierunku wiatru i skuteczności działań z zakresu zwalczania pożaru lasu, przez jednostki organizacyjne ochrony przeciwpożarowej, zagrożenie może przenieść się na sąsiadujące z lasem pojedyncze gospodarstwa domowe.

Na podstawie przeprowadzonej oceny skutków potencjalnych awarii i związanego z nimi ryzyka dla obsługi instalacji i ludzi przebywających w pobliżu można stwierdzić, że Baza Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim jest zakładem bezpiecznym, ponieważ ryzyko stwarzane przez niebezpieczne substancje chemiczne znajdujące się na jej terenie, mieści się w granicach ryzyka dopuszczalnego, nawet przy zastosowaniu ostrych kryteriów liczbowych. Przeprowadzone analizy i oceny ryzyka nie wykazały ryzyka na poziomie tolerowanego warunkowo (tzw. TNA) a także nieakceptowalnego (tzw. NA) dla żadnego scenariusza.

Zastosowane rozwiązania techniczne, systemowe (m.in.: poprzez Zintegrowany System Zarządzania,) oraz systematycznie podnoszona świadomość zagrożeń – wśród pracowników zatrudnionych w BP Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim umożliwiła sprowadzenie ryzyka powstania poważnej awarii przemysłowej (ryzyko pierwotne) do poziomu powszechnie akceptowalnego.

Konkludując, najbliżej położone zabudowania (w tym osoby), obiekty użyteczności publicznej, inne zakłady przemysłowe, ośrodki edukacyjne (jednostki organizacyjne oświaty), ośrodki pomocy społecznej, zakłady opieki zdrowotnej oraz inne podmioty i instytucje służące społeczeństwu – nie mogą zostać dotknięte skutkami takich awarii, ponieważ zagrożenie możliwe do wystąpienia na terenie Bazy Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim w bezpośredni sposób nie obejmują ich swoim zasięgiem.

Na ternie Bazy Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim alarmowanie odbywa się przy użyciu syren alarmowych, wewnętrznej sieci łączności telefonicznej, urządzeń zapewniających łączność ze stanowiskiem kierowania właściwego miejscowo komendanta Państwowej Straży Pożarnej oraz łączności radiowej i łączności za pośrednictwem telefonii komórkowej (wyłącznie z wyznaczonych miejsc).

OSTRZEGANIE SPOŁECZEŃSTWA O WYSTĄPIENIU AWARII REALIZOWANE JEST POPRZEZ AKUSTYCZNY SYGNAŁ ALARMOWY TJ. MODULOWANY DŹWIĘK SYRENY W OKRESIE TRZECH MINUT.

Ostrzeganie o zaistniałej awarii rozpoczyna się praktycznie w chwili zauważenia przez dowolnego pracownika lub inną osobę przebywającą na terenie bazy paliw lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie sytuacji mogącej spowodować awarię (wyciek, pożar lub inne miejscowe zagrożenie) instalacji technologicznej, magazynowej lub środka transportu służącego do przewozu paliw płynnych.  Ostrzeganie to w pierwszej kolejności dotyczyć będzie osób przebywających w bezpośrednim sąsiedztwie zaistniałego zdarzenia, które alarmowane będą ustnie.

Każda osoba będąca świadkiem zdarzenia powiadamia o nim Punkt dyspozytorski (Dowódca Zmiany NAFTOR) Bazy Paliw Nr 11.

Punkt Dyspozytorski (Dowódca Zmiany NAFTOR)

przyjmuje informacje telefoniczne pod nr: 3128

3128 – wewnętrzny numer alarmowy

Dodatkowo informację o zdarzeniu można przekazać na numer:

• 56 674 06 14 (wybór lub automatyczne połączenie z Dowódcą Zmiany NAFTOR);

Informacja o zdarzeniu przekazana zostanie telefonicznie do:

• Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w Toruniu na numer 47 75 12 600 lub 47 75 12 601 (Stanowisko Kierowania Komendanta Miejskiego PSP) lub 112;
• Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Toruniu na numer 47 751 20 10 lub 47  751 20 00 (Stanowisko Kierowania Komendanta Wojewódzkiego PSP w Toruniu/WSKR);
• Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy na numer 56 611 52 29 (w godzinach pracy urzędu), a poza godzinami pracy na tel. komórkowy 603 399 122.

Pracownik przyjmujący zgłoszenie przekazuje informację o zdarzeniu Koordynatorowi Bazy Paliw (lub osobie go zastępującej), który po jej potwierdzeniu identyfikuje rodzaj awarii, miejsce jej powstania, zasięg i kierunki rozprzestrzeniania się zagrożenia oraz potencjalne skutki awarii.

W przypadku potrzeby zadysponowania Zakładowej Grupy Ratowniczej na teren Bazy Paliw, osoba upoważniona do kierowania akcją z zakresu zwalczania pożarów, udzielania pierwszej pomocy i ewakuacji pracowników (KA) może podjąć decyzję o ogłoszeniu dla ZGR alarmu przy użyciu elektrycznych syren alarmowych zlokalizowanych na terenie Bazy Paliw:

Alarmowanie Zakładowej Grupy Ratowniczej

Sygnał akustyczny – ciągły dźwięk syreny przez okres ok. 30 s.

W przypadku wystąpienia pożaru, wycieku lub innego zagrożenia dla osób, mienia lub środowiska, wymagającego przeprowadzenia ewakuacji, ta sama osoba (KA) może ogłosić alarm o zagrożeniu w Bazie Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim przy użyciu syreny alarmowej – sygnał przerywany (modulowany) trwający 3 minuty, natomiast odwołanie alarmu – dźwięk ciągły trwający 3 minuty (dla odróżnienia od alarmu próbnego lub związanego z prowadzonymi ćwiczeniami, którego długość nie przekracza kilkunastu do kilkudziesięciu sekund).

Polecenie uruchomienia syreny alarmowej wydaje Koordynator Bazy Paliw lub osoba przez niego upoważniona. Sposób ogłoszenia alarmów przedstawia tabela poniżej.

Wraz z uruchomieniem syreny alarmowej podawany jest meldunek do najbliższej jednostki ochrony przeciwpożarowej – Państwowej Straży Pożarnej 112.

Po ogłoszeniu alarmu wszystkie osoby przebywające na terenie bazy obowiązane są udać się do punktu zbornego i podporządkować się poleceniom wydawanym przez kierującego działaniami z zakresu zwalczania pożaru i ewakuacji pracowników, a po przyjeździe zewnętrznych jednostek ochrony przeciwpożarowej – Kierującemu Działaniami Ratowniczymi.

Decyzję o ewentualnej ewakuacji okolicznych mieszkańców podejmuje właściwy terytorialnie organ administracji publicznej.

Jeśli zachodzi potrzeba komunikaty dla społeczeństwa mogą być podawane przez Państwową Straż Pożarną, policję, a także organy właściwe do spraw zarządzania kryzysowego za pośrednictwem własnych urządzeń, za pośrednictwem środków masowego przekazu lub w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

UWAGA: Syreny alarmowe podlegają również okresowym kontrolom i sprawdzeniom poprawności działania. Alarmy próbne i sprawdzające nie podlegają wcześniejszym zgłoszeniom do właściwych terytorialnie organów administracji publicznej.

Właściwe terytorialnie organy administracji publicznej mogą we własnym zakresie podejmować decyzje o wprowadzeniu lub ogłoszeniu sygnału alarmowego lub komunikatu ostrzegawczego, a także o ich odwołaniu.

W przypadku każdego alarmu należy bezwzględnie podporządkować się służbom porządkowym, w szczególności Kierującemu Działaniami Ratowniczymi z ramienia Państwowej Straży Pożarnej oraz Policji.

Poglądowy schemat alarmowania i przekazywania informacji o zdarzeniu przedstawia rysunek poniżej. Linie ciągłe oznaczają obligatoryjny przepływ informacji, linie przerywane obrazują komunikację warunkową – fakultatywny przepływ informacji (tj. w zależności od rodzaju zdarzenia i oceny kierującego zakładem). Służby, inspekcje i straże porozumiewają się pomiędzy sobą na podstawie odrębnych regulacji (telefonia komórkowa, łączność radiowa, np. kanał dowodzenia i współdziałania, grupa „ratunek” lub inny sposób).

W przypadku ogłoszenia alarmu o pożarze lub innym miejscowym zagrożeniu na terenie Bazy Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim oczekuje się współpracy pomiędzy społecznością lokalną, zamieszkującą tereny wokół bazy paliw a organami uprawnionymi do kierowania działaniami ratowniczymi (jednostkami organizacyjnymi ochrony przeciwpożarowej) oraz policją. Organy administracji publicznej informują zagrożone osoby o wystąpieniu awarii, z uwzględnieniem poniższych informacji.

• Nie zbliżaj się do rejonu zagrożenia;
• Schroń się w najbliższym budynku i nie opuszczaj go do czasu otrzymania komunikatu zezwalającego na opuszczenie budynku;
• Przebywając na terenie otwartym:
  • Zwróć uwagę na kierunek wiatru;
  • Opuść zagrożony teren prostopadle do kierunku wiatru;
  • Postępuj zgodnie z poleceniami zawartymi w komunikatach radiowych, telewizyjnych lub przekazywanych przez ruchome środki nagłaśniające;
  • Chroń drogi oddechowe, o ile to możliwe wykonaj filtr ochronny z dostępnych materiałów (w miarę możliwości przygotuj wilgotne tampony lub chusty na nos i usta, zwilżając je roztworem wodnym sody oczyszczonej bądź wodą);
• Unikaj kontaktu z produktami rozkładu termicznego/dymem;
• Nie utrudniaj dojazdu ekipom ratowniczym do Bazy Paliw;
• Nie wchodź w obszar wysokiego zadymienia;
• Przebywając w pomieszczeniu, domu, biurze, sklepie itd.:
  • Zabierz do  mieszkań dzieci i osoby niepełnosprawne, a zwierzęta gospodarcze zamknij w ich pomieszczeniach;
  • Zawiadom sąsiadów o zdarzeniu; w razie potrzeby zaopiekuj się osobami postronnymi;
  • Zaopiekuj się osobami niepełnosprawnymi i starszymi oraz niepełnoletnimi;
  • Włącz telewizor lub radioodbiornik na częstotliwość stacji lokalnej;
  • Wysłuchaj nadawanych komunikatów i zasad postępowania w zaistniałej sytuacji;
  • Bezwzględnie wykonaj przekazywane polecenia wydawane przez lokalne władze lub służby ratownicze;
  • Wygaś i nie używaj otwartych źródeł ognia (junkersy, piece, papierosy itp.);
  • Pozamykaj drzwi i okna oraz uszczelnij otwory okienne i wentylacyjne oraz drzwi mokrym papierem, tkaniną lub taśmą klejącą, izolacyjną);
  • Przygotuj środki ochrony dróg oddechowych, wykonać filtr ochronny z dostępnych materiałów (zwilżona w wodzie lub w wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, tampon, ręcznik, szalik itp.) oraz założyć je jak zajdzie potrzeba;
  • Przygotuj się do ewentualnej ewakuacji (przygotować niezbędny bagaż, zapas żywności, leki, dokumenty osobiste, latarkę itp.);
  • Zabezpiecz produkty żywnościowe i przygotuj zapas wody;
  • Po ogłoszeniu komunikatu o ewakuacji wyłącz wszystkie urządzenia elektryczne, zabierz przygotowany bagaż, zamknij mieszkanie i udaj się we wskazane miejsce;
• Zachowaj spokój i oddal się od miejsca zadymienia możliwie najkrótszą drogą;
• Stosuj się do poleceń prowadzących działania ratowniczo-gaśnicze i porządkowe;
• Udziel informacji kierującemu działaniami ewakuacyjnymi o osobach wymagających pomocy przy ewakuacji.

Produkcja, przetwarzanie, transport lub magazynowanie niebezpiecznych (łatwopalnych, wybuchowych, toksycznych, niebezpiecznych dla środowiska) substancji chemicznych w dużych ilościach stwarza potencjalne zagrożenie związane z ich uwolnieniem do otoczenia w sposób niekontrolowany. Zdarzenia takie można przewidzieć teoretycznie, oszacować prawdopodobieństwo ich zajścia, ale nie można ściśle określić miejsca i czasu ich wystąpienia, jak również dokładnie oznaczyć zasięgu oddziaływania i zasięgu zagrożenia dla ludzi i środowiska. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 1973) sytuację taką określa się mianem poważnej awarii i rozumie się przez nią zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. Artykuł 249 cytowanej ustawy nakłada na prowadzącego zakład, stwarzający możliwość wystąpienia poważnej awarii – obowiązek zapewnienia, aby zakład ten był zaprojektowany, wykonany, prowadzony i likwidowany w sposób zapobiegający awariom przemysłowym i ograniczający ich skutki dla ludzi oraz środowiska.

Baza Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim, ze względu na ilości substancji niebezpiecznych (palnych i wybuchowych) magazynowanych na jej terenie, zgodnie z rozporządzeniem ministra Rozwoju z dnia 29 stycznia 2016 roku, w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 138) została zaklasyfikowana do zakładów o dużym ryzyku. Tym samym prowadzący zakład, w myśl ustawy Prawo ochrony środowiska zobowiązany, jest m.in. do podjęcia odpowiednich przygotowań w zakładzie, w tym również w porozumieniu ze służbami ratowniczymi, które cyklicznie kontrolują takie zakłady, w celu zapobiegania powstawaniu awarii, zaś w przypadku ich wystąpienia – opanowania zdarzenia oraz zminimalizowania jej skutków.

Zgodnie z wymaganiami art. 260 ustawy POŚ Baza Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim będąca terenową jednostką organizacyjną PERN S.A. opracowała wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy. Założenia tego planu oraz możliwości podjęcia działań ratowniczych i zabezpieczających są weryfikowane podczas ćwiczeń sprawdzających i zgrywających współpracę służb odpowiedzialnych za reagowanie na wypadek awarii. Stosownie do wymagań zawartych w art. 261 ustawy POŚ, analiza oraz ćwiczenia związane z realizacją wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego odbywają się z częstotliwością nie rzadziej niż co 3 lata.

Baza Paliw Nr 11 w Zamku Bierzgłowskim przekazała Komendantowi Wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej w Toruniu informacje niezbędne do opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego, zgodnie z wymaganiami Artykułu 261 ustawy POŚ. Informacje niezbędne do przygotowania zewnętrznego planu zawarte zostały w zgłoszeniu zakładu, programie zapobiegania awariom oraz wewnętrznym planie operacyjno-ratowniczym. Opracowanie zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego, leży w gestii Komendy Wojewódzkiej PSP (art. 265 POŚ), przy czym, Komendant Wojewódzki PSP ma prawo odstąpić od jego przygotowania, jeśli z informacji dostarczonych przez prowadzącego zakład wynika, w sposób niebudzący wątpliwości, że nie występuje ryzyko rozprzestrzeniania się skutków awarii poza zakład (art. 266 POŚ).

Dodatkowe informacje dotyczące Bazy Paliw nr 11 w Zamku Bierzgłowskim, w zakresie nieobjętym tajemnicą handlową i/lub tajemnicą przedsiębiorstwa można uzyskać kierując pisemny wniosek na adres:

PERN S.A.

ul. Wyszogrodzka 133

09-410 Płock

Informacje związane z:

• zatwierdzonymi raportami o bezpieczeństwie lub ich zmianami;
• przyjętymi zewnętrznymi planami operacyjno-ratowniczymi lub ich zmianami;
• przedłożonymi zgłoszeniami zakładów;
• pozytywnie zaopiniowanymi programami zapobiegania poważnym awariom;
• kontrolami planowanymi w terenie;
• możliwością udziału społeczeństwa w postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego na 30 dni przed jego przyjęciem;
• instrukcjami postępowania mieszkańców na wypadek wystąpienia awarii;
• corocznie aktualizowanym wykazem substancji niebezpiecznych znajdujących się w zakładach o dużym ryzyku;
• uzasadnieniem odstąpienia od sporządzenia zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego;

podawane są również przez Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej (na mocy art. 267 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska).